Leczenie ortodontyczne staje się coraz bardziej popularne. Osoby, biorące udział w reklamach, pojawiających się na ekranach telewizorów czy bilboardach zawsze mają proste zęby i śnieżnobiały uśmiech. Jednak aparat ortodontyczny to nie tylko piękny wygląd, ale przede wszystkim zdrowie, o które warto zadbać. Co warto wiedzieć o leczeniu ortodontycznym? O tym w dzisiejszym wpisie.

Czym jest leczenie ortodontyczne?

Leczenie ortodontyczne ma na celu przede wszystkim wyleczenie wad zgryzu i wyprostowanie zębów. Jednak współczesna ortodoncja obejmuje także badanie narządu żucia u dziecka w czasie jego wzrostu i rozwoju, zapobieganie morfologicznym i czynnościowym zaburzeniom narządu żucia, leczeniem objawów zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Samo leczenie ortodontyczne obejmuje takie zastosowanie nie tylko w aparatach ortodontycznych, ale także w prostych metodach z wykorzystaniem ćwiczeń, które wykonuje pacjent – jest to tak zwana mioterapia.

Kiedy należy udać się do ortodonty?

Pierwsza wizyta dziecka w gabinecie stomatologicznym powinna mieć miejsce po wyrżnięciu się wszystkich mlecznych zębów, tj. ok. 2,5 – 3 roku życia. Należy pamiętać, że wczesne wykrycie jakiejkolwiek próchnicy oszczędzi dzieciom bólu, jakiego mogłyby doznać przy „borowaniu” dużych ubytków. I to właśnie na rodzicach spoczywa obowiązek dopilnowania zębów maluszków w pierwszych latach życia. Podczas pierwszej wizyty lekarz stomatolog sprawdzi, czy nie ma wady zgryzu lub wady wymowy i zaleci odpowiednie ćwiczenia.

Oczywiście nie oznacza to, że leczeniu ortodontycznemu mogą poddać się wyłącznie dzieci. Korekta wady zgryzu może odbyć się w każdym wieku. Warto pamiętać, że u osoby dorosłej będzie to trwało na ogół dłużej, ponieważ kość jest bardziej uwapniona i trudniej ją odpowiednio uformować. Przed założeniem aparatu będzie trzeba zadbać o usunięcie próchnicy, co może spowodować odroczenie w czasie założenia aparatu ortodontycznego.

Czy prostowanie zębów jest konieczne?

Większość osób, które decydują się na założenie aparatu ortodontycznego, myślą wyłącznie o względach estetycznych. Jednak w tym przypadku, najważniejsze powinno być nasze zdrowie. Prawidłowy zgryz i proste zęby są mniej narażone na próchnicę oraz choroby przyzębia, przez co zęby będą nam służyć przez długie lata. Nieprawidłowo ustawione zęby powodują, że podczas jedzenia będą się ścierać, a to z biegiem czasu pogłębi wadę zgryzu. Dlatego czasami może dochodzić do chorób zwyrodnieniowych stawów skroniowo-żuchwowych. Niewłaściwy zgryz to także nieprawidłowe rozdrabianie pokarmów, które spożywamy – niedokładnie pogryzione kęsy zaburzają pracę przewodu pokarmowego.

Etapy leczenia ortodontycznego

Leczenie ortodontyczne składa się z kilku etapów. Na początku mamy do czynienia z diagnostyką. Lekarz stomatolog wykonuje badanie i przygotowuje materiały diagnostyczne, w tym gipsowe modele uzębienia pacjenta oraz zdjęcia RTG. Następnie, na podstawie zebranych materiałów ustalany jest plan leczenia. W tym miejscu ortodonta powinien poinformować pacjenta o sposobie i etapach leczenia, dobrać odpowiedni aparat ortodontyczny, przedstawić związane z tym koszty. Po ustaleniu podstawowych kwestii następuje założenie aparatu ortodontycznego, w tym także instruktaż jak podstępować z aparatem, jak dbać o zęby, co zrobić w przypadku awarii (np. odklejenia się zamka czy uszkodzenia gumki) oraz jakich produktów nie należy spożywać. W trakcje noszenia aparatu bardzo ważne są wizyty kontrolne, które odbywają się średnio co 4-6 tygodni. Po osiągnięciu zamierzonych rezultatów następuje zdjęcie aparatu oraz założenie retainera, który będzie stabilizował zęby. Po zdjęciu aparatu warto pamiętać o kontrolnych, okresowych wizytach.

Rodzaje aparatów ortodontycznych – co wybrać?

Kiedy w ortodoncji używamy terminu „czynnościowy”, myślimy o aparatach doprzednio przemieszczających żuchwę w aktywnej fazie wzrostu, które zalecane są na czas 6-12 miesięcy, aby odpowiednio stymulować jej rozwój. Aparaty te stosuje się w przypadkach niedostatecznego wzrostu żuchwy względem płaszczyzny przednio – tylnej. Można śmiało założyć, że u wszystkich pacjentów, u których zdiagnozujemy wady zgryzu, występują dysfunkcje narządu żucia.

Dobór odpowiedniego aparatu jest uwarunkowany kilkoma czynnikami. Wszystko zależy od tego z jakim problemem się zmagamy oraz… w jakim jesteśmy wieku.

Płytki przedsionkowe stosowane są u dzieci od 2 roku życia. Ich głównym zadaniem jest pomoc w usunięciu wad wymowy, korygują dysfunkcje języka, likwidują szkodliwe oddychanie ustami, wpływa ją na wykształcenie się prawidłowego nagryzu, wzmacniają mięśnie ust, zapobiegają ssaniu kciuka oraz prawidłowo ustawiają zamknięcie ust.

Między 2 a 5 rokiem życia można zastosować aparat, który jest formą aktywnych ćwiczeń, mających na celu zachęcenie dziecka do poprawnego żucia oraz prawidłowej czynności mięśni twarzy. Innym plusem aparatu jest to, że uczy dziecko oddychania przez nos oraz umożliwia wykształcenie się prawidłowego nawyku połykania i układania języka. Stosowanie aparatu pomaga zapobiec leczeniu ortodontycznemu w późniejszym okresie.

Dla dzieci w wieku 5-8 lat oraz 9-11 lat zaleca się stosowanie aparatu czynnościowego. Został stworzony w celu poprawy rozwoju twarzy i zgryzu u dzieci, które mają mieszane uzębienie. Aparat ma na celu redukcję problemów z połykaniem, wypychaniem języka, oddychaniem czy ssaniem palca. Dzięki niemu zęby zostaną ustawione prawidłowo w łuku. Warto pamiętać, że ten rodzaj aparatu należy nosić tak często, jak to możliwe – przez całą noc i przynajmniej dwie godziny dziennie.

Można wybrać także aparat czynnościowy do zgryzów głębokich, który umożliwia idealny wzrost zębów, zmniejsza liczbę ekstrakcji, ogranicza problemy i zwiększa stabilność danego przypadku. Stosowany głównie w zgryzie głębokim, służy do korekty łuków zębowych w wymiarze przednio-tylnym oraz pomaga w zwalczaniu nawyków ssania kciuka.

Inną, alternatywną metodą na usuwanie wad zgryzu, są nakładki Clear Aligner. Nakładki stosuje się szczególnie w przypadku osób dorosłych. Wykonane z transparentnego materiału, dzięki czemu są praktycznie niewidoczne. Można je bez problemu ściągać do jedzenia czy mycia zębów. Ich najważniejszą zaletą jest komfort użytkowania, zapewnienie odpowiedniej higieny jamy ustnej oraz czas leczenia skrócony do minimum.

Jeśli, po usunięciu wad zgryzu, dziecko ma krzywe zęby należy założyć aparat stały, który jest przeznaczony do prostowania zębów. Warto pamiętać o tym, że założenie stałego aparatu powinno odbywać się wtedy, gdy mamy wszystkie stałe zęby. Służą do leczenia najdrobniejszych poprawek estetycznych, ciężkich wad w obrębie obu szczęk oraz do prostowania zębów. Te ostatnie przykleja się do powierzchni wszystkich zębów i nosi przez okres około dwóch lat.

Przeczytaj także wpis: aparat ortodontyczny – jaki wybrać?

Nowoczesne aparaty ortodontyczne potrafią zdziałać cuda. Jeśli borykasz się z problemem szpar pomiędzy zębami czy wysuniętych szczęk, bez problemu możesz to naprawić aparatem. Warto o tym pomyśleć i zadbać o swoje zęby nie tylko dla urody, ale przede wszystkim dla zdrowia.